نکات اجرایی نمای ساختمان در انواع مختلف

نکات اجرایی نمای ساختمان قبل از بررسی نیازمند ارائه یک تعریف از نماسازی یا اجرای نمای ساختمان است. پس از طراحی نمای ساختمان، به کلیه عملیاتی که جهت پیاده سازی تا اتمام نماکاری انجام می شوند تا آن ظاهری که از بیرون ساختمان مشخص است را مشاهده کنیم، اجرای نمای ساختمان می گویند. طبیعتا با توجه به اینکه نمای ساختمان برحسب نوع متریال انواع مختلفی دارد، نکات اجرایی هم بسته به نوع آن متفاوت خواهد بود. بنابراین در این مطلب سعی می کنیم ابتدا اهمیت نکات اجرایی را بازگو کنیم و سپس بر حسب نوع نما، نکات اجرایی را آموزش دهیم. با ما همراه باشید تا از تجربیات تیم حرفه ای گروه معماری آد استفاده کنید.

اهمیت تسلط بر نکات اجرایی نمای ساختمان

همانطور که می دانید نمای ساختمان بخش خارجی آن و همان قسمتی است که از بیرون آن را می بینیم بنابراین اولین چیزی که بر روی ذهن ما اثر می گذارد همین نمای ساختمان است. از همین جا متوجه می شویم زمانی یک ساختمان مورد استقبال قرار می گیرد که نماکاری حرفه ای داشته باشد که شامل مدل طراحی و شیوه اجراست. بسیاری از مواقع پیش آمده که یک ساختمان از تمامی جنبه ها مورد تأیید نبوده و حتی خریداران نسبت به آن ایراداتی هم گرفته اند اما چون نماکاری حرفه ای داشته و کلیه نکات اجرایی نمای ساختمان رعایت شده در بازار به راحتی خرید و فروش شده و استقبال بسیار خوبی از آن کرده اند. بنابراین برعکس این مورد هم صدق می کند.

اما تسلط داشتن بر نکات اجرایی نمای ساختمان در ساخت ویلا فقط از نظر فروش و تأثیرگذاری بر خریدار نیست بلکه سبب مقاوم سازی بهتر و استحکام هر چه بیشتر نیز خواهد شد. به عبارت دیگر نکات اجرایی کمک می کنند تا نماکاری به بهترین و زیباترین شکل و کاملا طبق اصول و قواعد مهندسی پیش برود.

در اینجا صحبت از این نیست که کدام نوع متریال نما بهتر است یا این نکات بیشتر برای کدام نوع نما به کار می روند. ما سعی کرده ایم برای هر نوع متریال نما نکات مخصوص به خودش را جداگانه بیان کنیم تا راحتتر بتوانید نسبت به نکات مربوطه تسلط پیدا کرده و مطالعه سریعتری داشته باشید.

مهمترین نکات اجرایی نمای ساختمان

با توجه به اینکه اجرای نمای ساختمان با متریال های مختلف امکان پذیر است نکات اجرایی نیز متفاوت خواهد بود. در ادامه به این نکات می پردازیم هر چند توصیه می کنیم نکات روش های نورپردازی نمای ساختمان نیز مطالعه کنید.

• نکات اجرایی نمای آجری

نماهای آجری جزو نماهای اصیل ایرانی است که از دوران اسلامی به معماری کشورمان اضافه شد و همیشه مورد توجه بوده است. حتی امروزه که نمای سنگی نماد لاکچری بودن است متریال آجر در انواع مختلف به کار می رود چون هم قیمت مناسبتری دارد، ساخت آن پروسه پیچیده ای ندارد و منابع رس هم در کشورمان زیاد است. از طرفی تنوع رنگ و فرم نمای آجری هم سلیقه های زیادی را پوشش داده است. با این حال از مهمترین معایب اجرای نمای آجری، شوره زدن و سفیدک زدن است که بیشتر از هر چیز بخاطر رطوبت بالای محیط، جنس ضعیف آجر و یا شیوه اجرای اشتباه است. این نوع نما در طراحی ویلای سنتی یا ایرانی کاربرد زیادی دارد.

از جمله نکات مهم در اجرای نمای ساختمان از نوع آجری این است که به دو شکل قابلیت اجرایی دارد. روش اول نمای خشک است یعنی نیازی به ملات نیست و با اتصالات فیزیکی و مکانیکی نگه داشته می شوند. توصیه می کنیم برای آشنایی کامل با این نوع متریال به مقاله موجود در سایت مراجعه کنید. روش دوم نمای تر است که همان استفاده از ملات سیمان برای نماکاری است که خود به شکل های دوغابی و ملات ریزی قابل اجراست.

از دیگر نکات اجرایی نمای ساختمان آجری این است که در فصل سرما یا دمای پایین کار نشوند، خیساندن آجرها در آب به مدت 30 دقیقه جهت زنجاب شدن الزامی است و آماده سازی سطح زیر کار به همراه بندکشی و شمشه گیری حیاتی به شمار می رود.

• نکات اجرایی نمای سنگی

همانطور که گفتیم در ساخت و طراحی ویلا لاکچری، متریال سنگ کاربرد بسیار زیادی دارد. نکات اجرایی نمای ساختمان با متریال سنگ مشتمل بر طراحی و شیوه اجرای حرفه ای و؛ رعایت ایمنی و بهره برداری است. ابتدا باید نوع سنگ را مشخص نمود و سپس بیرونی ترین بخش نما مشخص گردد که نیازمند شاقول یا دوربین است. پس از آن ردیف اول سنگ کاری نما با گچ یا مهار فلزی موقت محکم نگه داشته می شود و با ریسمان کشی و شمشه گذاری کاملا تراز و هم سطح می گردند. در نهایت باید با دوغاب ریزی پشت سنگ ها را پر کرد. اگر متریال سنگ طرح دار است باید شاسی کشی کرد تا دچار مشکل نشویم.

از جمله مهمترین نکات اجرایی نمای ساختمان از نوع سنگی، اسکوپ کردن است چون احتمال ریزش نمای سنگی بالاست. به همین دلیل در پشت سنگ از اسکوپ یا گیره های مخصوص استفاده می کنند و یا شاسی کشی می کنند تا محکم به متریال پشتی خود بچسبد. برخی مواقع نیز سنگ را به دیوار پیچ می کنند که نکات خاص خودش را دارد.

از دیگر نکات اجرایی نمای سنگی باید به پر کردن درزها با متریال های نرم و منعطف اشاره کرد. قطعاتی که ساختار هندسی پیچیده دارند بهتر است که به شکل پیش ساخته تولید شوند و به صفحات کار گذاشته شده روی نما متصل شوند. حتی در نکات اجرایی نماسازی سنگی به لزوم استفاده از ماسه شسته شده با ضریب نرمی متوسط و سیمان عیار 400 تأکید شده تا در حین کار کمتر با مشکل روبرو شوند. ضمنا به هیچ وقت پشت سنگ را با نخاله پر نکنید و خاک حاصل از فرزکاری سنگ را از پشت سنگ بشویید.

از دیگر نکات اجرایی نمای ساختمان سنگی پرهیز از سنگ کاری نما در هوای خیلی سرد است چون امکان شکستگی و ترک خوردگی سنگ وجود دارد. پس از هر روز فعالیت تا 3 روز باید ردیف های سنگ کاری شده آبپاشی شوند. ضمنا بر روی دوغاب سیمان خشک نریزید.

• نکات اجرایی نمای سیمانی یا بتنی

یکی از ارزانترین مصالح برای نمای ساختمان، سیمان یا بتن به تنهایی است که نکات اجرایی خاص خودش را دارد. ویژگی های نمای سیمانی و دلایلی که باعث شده اجرای این نوع نما ارزان و مقرون به صرفه باشد شامل اتصال پیوسته و یکپارچه با دیوار، سرعت اجرای عالی، زیبایی متوسط همراه با تنوع نسبتا قابل قبول در طرح و رنگ هستند. البته تمیز کردن نمای سیمانی دشوار است و به مرور زمان کدر می شود. اما نکات اجرایی نمای ساختمان از نوع سیمانی به شرح زیر است:

ابتدای کار باید کل سطح دیوار شمشه گیری شود و فاصله هر شمشه حدود 1 متر باشد. پس از آن باید ملات را آماده کرد که نسبت دانه های متوسط ماسه با سیمان پرتلند 3 به 1 است. در مرحله بعدی باید فاصله شمشه ها را با ملات پر کرد و روی آن را با شمشه کشی صاف نمود که اصطلاحا می گویند آستر گذاشته شده است. نکته اجرای نمای سیمانی که بسیار مهم است تقویت اتصال بین آستر و رویه است. معمولا برای این کار شکاف و شیار در لایه آستر ایجاد کرده و برای لایه رویه هم با اتصالات موقتی یا دائمی قالب مورد نظر را ایجاد کرده و با عملیات خاص، سطح رویه را پرداخت کاری می کنند.

در برخی مواقع برای اجرای نمای سیمانی از ترکیب سیمان پرتلند و دانه های رنگی ماسه استفاده می کنند. نکته اجرایی بعدی در نمای سیمانی ساختمان توجه به نسبت بین ماسه و سیمان است. ملات هایی که سیمان زیاد دارند ترک خوردگی نما را بیشتر می کنند و اگر کمتر از حد مورد نظر باشد احتمال شل شدگی و ریختن نما وجود دارد.

از دیگر موارد مهم در نکات اجرایی نمای ساختمان بتنی توجه به فصل است به نحوی که در تابستان باید از سیمان دیرگیر و در زمستان از سیمان زودگیر استفاده شود. همچنین هنگام اجرای نمای بتنی باید به مواردی مثل نحوه و سرعت اختلاط بتن، شیوه حمل و نقل و روش بتن ریزی و میزان تراکم آن دقت کرد. این موارد نکات بسیار مهمی هستند که بر روی کیفیت و استحکام نهایی تأثیر بسزایی دارند.

• نکات اجرایی نمای کامپوزیت

نکات اجرایی نمای ساختمان از نوع کامپوزیت براساس ویژگی های خاص آن تعیین شده است. این نوع نماها از سه بخش پلیمری و پایه سرامیکی و فلزی تشکیل شده اند. بخش پلیمری نوعی رزین پلاستیکی است که زنگ نمی زند، سبک و منعطف بوده، قابلیت ذوب و بازیافت مجدد هم دارد اما هر کاری کنید بخاطر ماهیت پلاستیکی استحکام زیادی ندارد. به همین دلیل از مهمترین نکات اجرایی نمای ساختمان از نوع کامپوزیتی این است که باید حتما از فایبرگلاس که ترکیب کولار و پلی پروپیلن و الیاف کربن است به منظور متسحکم سازی استفاده نمود.

از دیگر نکات اجرایی نمای کامپوزیتی ساختمان می توان به لزوم زیرسازی، شاسی کشی، شیت بندی و مونتاژ حرفه ای پنل های آلومینیومی اشاره کرد. پنل های آلومینیومی هم ابتدا به شکل شیت خام هستند که باید با توجه به نوع نما محاسبات لازم در خصوص شیارزنی، خم کاری و مونتاژ با دستگاه های CNC صورت گیرد. نکته بعدی شیوه اتصال ورق های کامپوزیتی آلومینیومی است که بهترین روش، پیچ یا پرچ است. نکته بعدی آب بندی با نوارهای تفلون مخصوص و چسب سیلیکونی است.

• نکات اجرایی نمای ترمووود یا چوبی

ترمووود به چوب هایی گفته می شود که تحت فشار زیاد و دمای بیشتر از 100 درجه قرار گرفته اند به همین دلیل در برابر این دو عامل بیرونی به خوبی مقاوم هستند. از طرفی چون اکسیژن درون چوب نیست رطوبت هیچ تأثیری نخواهد گذاشت. به همین دلیل نکته اجرایی نمای ساختمان ترمووود این است که زمانی به کار می رود که هدفتان علاوه بر زیبایی و حفاظت از دیوار بیرونی، تشکیل لایه عایق سرما و گرما باشد تا مصرف انرژی هم کمتر شود. طبیعتا این نوع نما هزینه زیادی دارد. همچنین ترمووودها را می توان رنگ آمیزی کرد تا به فرمی که می پسندید تبدیل شوند و در برابر نور UV خورشید هم مقاوم گردند.

از جمله مهمترین نکات اجرایی نمای ساختمان از نوع ترمووود این است که برای ویلاهای کلاسیک مناسب است و برای سایر سبک های معماری نباید استفاده کرد. همچنین برای بازسازی و نوسازی ساختمان های قدیمی که نمی توان فونداسیون آنها را تقویت کرد گزینه خوبی است. شاسی کشی و زیرسازی و تمیزکاری کامل سطح زیر کار نما اهمیت بسیار زیادی دارد تا کاملا زیبا به نظر برسند.

• نکات اجرایی نمای اسپایدر

نمای اسپایدر که به نماهای عنکبوتی هم معروف است با اتصالات نقطه ای به سازه اصلی وصل می شوند و کاملا خود ایستا هستند و نیازی به سازه پشتیبان ندارند. شیشه های این نما داخل ساختارهای خاصی که به کمک اتصالات عنکبوتی شکل محکم شده اند کار گذاشته می شوند.

از مهمترین نکات اجرایی نمای ساختمان به فرم اسپایدری این است که مناسب ویلاهای مدرن یا طراحی ساختمان های تجاری و اداری به سبک مدرن است. با توجه به اینکه این نوع از نما گستردگی و تنوع بسیار زیادی دارد توصیه می کنیم حتما مقاله مربوطه که لینک آن را در بالا قرار داده ایم مطالعه کنید. نکات اجرایی نمای اسپایدری شامل آشنایی کامل با انواع مدل های اجرایی، شناخت اجزای کامل و شیوه های اجرایی است. تنها در این صورت می توان نمای اسپایدری را به شکل کامل و به بهترین فرم اجرا کرد.

نکات مهم در اجرای نمای ساختمان

نکات اجرایی نماسازی شامل یکسری موارد و نکاتی هستند که برای هر نوع متریال به شکل جداگانه بیان می شوند. اما در ادامه قصد داریم به موارد و نکات مهمی اشاره کنیم که صرف نظر از نوع متریال نما باید رعایت شوند:

• با توجه به شرایط آب و هوایی باید متریال مناسب، زیرسازی، آماده سازی و اقدامات لازم انجام شود. هدف این است که نمای ساختمان در برابر شرایط جوی مختلف مثل هوازدگی، خوردگی، شکستگی، پوسیدن و شوره زدن مقاومت زیادی پیدا کند.

• از نکات اجرایی نمای ساختمان هماهنگی سطح بیرونی با بخش داخلی ساختمان است تا تناقض بین این دو دیده نشود.

• صرفه جویی در مصرف انرژی و اقدامات عایق بندی در نمای ساختمان بسیار اهمیت دارد مخصوصا اگر نماکاری برای ساختمان هایی انجام می شود که در مناطق شلوغ شهری هستند

• بافت آجر چون خشک و متخلخل است بهتر است که در مناطق مرطوب اجرای نمای آجری انجام نشود

• بافت سنگ هم به دلیل سفتی بسیار زیاد در مناطق بسیار سرد مناسب نیست با این حال اگر قصد نماکاری با سنگ دارید بهتر است در روزهایی که هوا خیلی سرد نیست نماکاری انجام شود

• مستحکم سازی نمای سنگی و سرامیکی با اسکوپ الزامی است در غیر این صورت احتمال ریزش نما به مرور زمان در اثر تغییرات آب و هوایی یا زلزله خفیف وجود دارد.

• برای اسکوپ زنی پشت سنگ های نما بهتر است سیم اسکوپ در قسمت های مختلف سنگ اجرا شود. این مورد یکی از مهمترین نکات اجرایی نمای ساختمان های سنگی است چون بر روی ایمنی آن اثر دارد.

• ملاتی که برای بندکشی استفاده می شود بهتر است برای زیبایی بیشتر و مخفی کردن درز بین سنگ یا سرامیک، همرنگ با سرامیک یا سنگ نما باشد. این نکته برای متریال هایی که بدون درز هستند صدق نمی کند.

• در نماکاری ساختمان با سنگ حتما از سنگ هایی استفاده شود که ضخامت یکسان دارند و ضخامت آنها از 1.5 سانتیمتر کمتر نیست.

• سنگ های توری دار، سنگ های تراورتن بلند و سنگ هایی که در معرض مستقیم آفتاب هستند حتما باید اسکوپ شوند. این مورد یکی از نکات اجرایی نمای ساختمان است که معمولا توجهی نمی شود

جمع بندی مطالب

نکات اجرایی نماسازی نه فقط برای حفظ زیبایی و جنبه های ظاهری، برای فروش بیشتر یا افزایش ارزش مادی آنها بلکه برای حفظ ایمنی و مقاوم سازی کامل نیز هست. بنابراین لازم است تا تمامی نکات و الزامات و مقرراتی که در اینجا بیان شدند به طور کامل رعایت گردند. ضمنا با اینکه انتخاب نوع متریال برای نما تا حدی سلیقه ای است اما اکیدا توصیه می کنیم جنبه های ایمنی، سبک معماری و شرایط محیطی را نیز در نظر بگیرید.