فرق تراس و بالکن چیست؟ بالکن و تراس دو شیوه عالی و مدرن برای گسترده‌تر کردن فضای زندگی و مرتبط کردن فضای درون با بیرون منزل است. در هر دو حالت، ساختمانی که تراس و یا بالکن داشته باشد، زیبایی ظاهری برای بخش بیرونی و نما خواهد داشت و صاحبان و ساکنین خانه می‌توانند به راحتی و به شکلی زیبا با محیط بیرون ارتباط برقرار کنند. در طراحی ویلا هم باید مکان درست تراس و بالکن را در نظر بگیرید؛ با اینکه فرق بین تراس و بالکن زیاد است اما عموما با یکدیگر اشتباه گرفته می‌شوند. در ادامه به بررسی تفاوت تراس و بالکن در معماری خواهیم پرداخت و اینکه چه زمانی بهتر است از تراس یا بالکن استفاده کنیم. با ما همراه باشید.
فرق بالکن و تراس چیست؟ چه تفاوتی بین این دو ساختار معماری وجود دارد؟
در ابتدا برای توضیح دقیق اینکه تفاوت تراس و بالکن در چیست و از چه لحاظ باید آنها را از یکدیگر متمایز در نظر گرفت، به معرفی تراس و بررسی آن از سه جنبه مختلف می‌پردازیم و در نهایت به بررسی همین موارد در رابطه با بالکن خواهیم پرداخت.
تراس چیست؟ تراس به بخش کاشی کاری شده یا سنگفرش شده بدون سقفی می‌گویند که جایگاه اصلی آن نزدیک به ساختمان یا بالای آن است. بسیاری از طراحان مدرن در طراحی ویلا، تراس را انتخاب می کنند، تراس معمولا فضای باز و مسطحی است و کمی نسبت به نما برجسته است. بد نیست بدانید که واژه تراس (Terrace) اولین بار در قرن 16 میلادی در فرانسه به کار رفت که از واژه Terra به معنی زمین گرفته شده است. در معماری داخلی ایران به آن بهار خواب نیز می‌گویند. از سه منظر کاملا متفاوت تراس را بررسی خواهیم پرداخت.
مکان قرارگیری تراس
تراس به فضای بیرونی خانه می‌گویند که در کنار ساختمان یا گاهی اوقات در بالای آن قرار می‌گیرند. برخلاف بالکن، تراس می‌تواند کاملا جدا و به شکل بخش مجزایی از خانه ساخته شود. بنابراین یک فرق بین بالکن و تراس همین مورد است. تراس یک فضای آزادی است که چون از لحاظ فیزیکی به ساختمان متصل نیست (مگر تراس‌های پشت بام)، لزوما راه دسترسی به آن هم از اتاق داخل خانه نیست. به عبارت دیگر چندین راه ورود و دسترسی به تراس وجود دارد که از قوانین فرق تراس و بالکن است.
سایز تراس
سایز تراس با بالکن چه فرقی دارد؟ سایز تراس نسبت به بالکن بسیار بیشتر است. یک تراس شاید به اندازه کل مساحت پشت بام خانه‌هایی باشد که در بالاترین نقطه ساختمان قرار گرفته‌اند. در چنین حالتی، تراس بیشتر به عنوان باغ یا یک فضای سرگرمی کاربرد دارد. در شهرهای شلوغ، ساخت تراس فرصتی عالی برای ایجاد یک فضای آرام و دنج برای دور شدن از شلوغی و هرج و مرج خیابان‌های شلوغ و پر ترافیک است.
تراس‌هایی که در کنار ساختمان‌ها و چسبیده به آن هستند سایز بسیار بیشتری دارند بنابراین تفاوت تراس و بالکن در سایز و اندازه هم مشهود است. تراس‌ها معمولا در ارتفاع بالاتری ساخته می‌شوند و فضای بیرونی عالی برای صاحب خانه‌ها فراهم می‌کنند که با هدف ایجاد فضایی عالی جهت ریلکس کردن و تفریح نمودن است. با توجه به اینکه امروزه به ندرت می‌توان یک فضای بیرونی با حریم شخصی مناسب پیدا کرد، ساختمان‌هایی که تراس با درجه امنیت و حریم خصوصی عالی دارند، بسیار ارزشمند بوده و سریع‌تر به فروش می‌رسند. از طرفی برخی ساختمان‌ها در فضای تراس، جکوزی یا حتی استخر می‌سازند. بنابراین فرق تراس و بالکن‌های ساختمانی در این مورد نیز قابل توجه است.
ساختار و معماری تراس
فرق طراحی تراس و بالکن نیز قابل توجه است. تراس‌ها به عنوان یک سازه و بخش کاملا جدا ساخته می‌شوند. تراس ساختمان را از پایه به شکل مجزا می‌سازند و در نهایت بخش سطح یا نمای آن را سنگفرش یا کاشی کاری کرده یا با چوب تزیین می‌کنند. در صورتی که تراس چوبی می‌سازید حتما دقت کنید که ضد نم و رطوبت باشد چون فقط در این صورت می‌تواند سالیان طولانی مقاومت کرده و ظاهر زیبای اولیه خود را حفظ کند.
پس از بررسی کامل تراس از 3 جنبه بسیار مهم و شاخص نوبت به بررسی بالکن می‌رسد تا فرق تراس و بالکن ساختمان را از همین موارد نیز مشخص کنیم.
بالکن چیست؟ بالکن یک پلتفرم بیرونی برآمده، متصل به ساختمان، مسقف یا سرپوشیده و محصور شده با نرده‌های کم ارتفاع است که از طبقه بالایی قابل دسترس بوده و فضای داخلی منزل را گسترش می‌دهد. کلمه بالکن از یک واژه قدیمی ایتالیایی به نام Balcone به معنای پنجره بزرگ گرفته شده و به قرن 17 میلادی بر می‌گردد. چون در گذشته از یک پنجره بزرگ به درون بالکن‌ها راه پیدا می‌کردند.
مکان قرارگیری بالکن
بالکن یک فضای برجسته و کاملا مشخص و البته متصل به ساختمان است که دور تا دور آن را با نرده یا دیوار کم ارتفاع محصور کرده‌اند. از طریق طبقات بالایی می‌توان وارد بالکن طبقه پایینی شد و عموما فقط از طریق یک درب در داخل ساختمان می‌توان به آن دسترسی داشت.
سایز بالکن
بالکن‌ها فضاهای باریک و دراز و البته بسیار کوچک‌تری نسبت به تراس هستند بنابراین یک فرق ظاهری تراس و بالکن در فرم و سایز آنهاست. به طور کلی سایز بالکن بسته به اینکه مربوط به یک ساختمان آپارتمانی است یا یک خانه شخصی متفاوت است. بالکن خانه‌های شخصی عموما بزرگتر هستند. معمولا عمق فضای بالکن‌ها حدود 120 سانتیمتر است بنابراین فضایی عالی برای ساخت یک باربیکیو کوچک و یا برای دست کردن نوشیدنی‌های گرم مثل قهوه و چای است. از فضای بالکن‌ها برای پرورش گل و گیاهان و حتی ورزش‌های صبحگاهی و هوازی مثل یوگا هم استفاده می‌کنند. دقت کنید در طراحی ویلا سایز بالکن باید با مساحت کل ویلا سازگاری و تناسب داشته باشد.
ساختار و معماری بالکن
شاید تا به حال با نگاه کردن به بالکن این سؤال ذهن شما را درگیر کرده باشد که چطور یک بالکن بدون بخش محافظ در هوا ثابت باقی مانده و به ساختمان متصل است؟ وظیفه حفاظت و تحمل بار بالکن‌های ساختمان بر عهده تیرچه‌هایی است که به تیرهای ساختمانی متصل شده‌اند و از دید ما مخفی هستند. این بخش‌ها به یکدیگر متصل شده‌اند تا هم در برابر وزن ساختمان و هم وزن بالکن محافظت کنند. بنابراین تفاوت تراس و بالکن در نوع طراحی معماری و ساخت نیز کاملا مشهود است.
فرق حفاظ تراس و بالکن
فرق تراس و بالکن در حفاظ نیز قابل توجه هستند. بالکن‌ها معمولا با یک ردیف دیوار یا جان پناه با ارتفاع کم محصور شده‌اند که به دلیل قرارگیری در ارتفاع، برای امنیت ساکنین ضروری است. اما تراس مخصوصا مواردی که هم سطح با زمین هستند نیازی به حفاظ ندارند مگر مواردی که در پشت بام ساخته شده‌اند. بنابراین فرق نرده تراس و بالکن نیز مهم به نظر می‌رسد.
سوالی که شکل می‌گیرد این است که آیا تراس جز زیر بنا است؟ مساحت بالکن جزو مساحت آپارتمان محاسبه می‌گردد اما مساحت تراس ربطی به مساحت آپارتمان نداشته و جداگانه محاسبه می‌گردد. از طرفی مساحت بالکن و تراس در زیر بنای ساختمان به شکل‌های مختلف محاسبه می‌گردد.
• اگر تراس و بالکن از یک طرف محصور شده باشند، نصف مساحت آن به ساختمان اضافه می‌گردد
• تراس و بالکنی که با دو دیوار کناری محصور شده، دو سوم مساحت آن به مساحت کلی ساختمان افزوده می‌شود
• اما اگر تراس و بالکن شیشه‌ای ساخته باشید یا به کمک دیوار و غیره یک فضای محصور ایجاد کرده‌اید، کل مساحت آن به زیر بنا اضافه می‌شود.
فرق تراس و بالکن شهری از لحاظ ضوابط طراحی و معماری چیست؟
فرق تراس و بالکن خانه از لحاظ قوانین و ضوابطی که تعیین کرده‌اند عبارتند از:
• تراس نباید در حیاط خلوت یا پاسیو ساخته شود
• احداث تراس یا بالکن در بخش نورگیر ساختمان ممنوع است
• در گذرهایی که کمتر از 10 متر هستند، ساخت بالکن خلاف قانون است
• ساختمان‌هایی که در گذرهایی با عرض 10 تا 12 متر هستند، امکان ساخت تراس و بالکن از طبقه دوم روی پیلوت 80 سانتیمتری امکان پذیر است
• ساختمان‌هایی که در گذرهایی با عرض 12 تا 20 متر هستند، امکان ساخت تراس و بالکن از طبقه دوم روی پیلوت 100 سانتیمتری امکان پذیر است
• ساختمان‌هایی که در گذرهایی با عرض 20 متر هستند، امکان ساخت تراس و بالکن از طبقه دوم روی پیلوت 120 سانتیمتری امکان پذیر است
• باید بین کف پیاده رو تا زیر سقف بالکن حداقل 3.5 متر فاصله باشد
• باران گیر در تراس و بالکن جزو مساحت زیر بنا محسوب نمی‌گردد
جمع بندی مطالب
فرق تراس و بالکن تزیینات مختلف و شیوه ساخت و معماری و همچنین سایز و نوع کاربری است. با اینکه فرق تراس و بالکن ثابت زیاد است اما هنوز تفاوت آنها بین مردم کاملا مشخص نشده است. به همین دلیل در این مطلب تلاش کردیم تا با مشخص کردن فرق تراس و بالکن، روند ساخت طراحی ویلا و طراحی شهرک‌های مسکونی را برای کسانی که چنین ساختارهایی می‌خواهند، شفاف سازی کنیم. گروه معماری آد با در نظر گرفتن کلیه قوانین مهندسی و معماری کشور، کاملا نسبت به فرق تراس و بالکن ویلا واقف بوده و بهترین گزینه‌ها را با طراحی اختصاصی و سبکی یونیک به شما پیشنهاد می‌دهد.
