سبک نئوکلاسیک در معماری داخلی در دهه 1800 میلادی (به طور دقیقتر حدود 1750) و در واکنش به ظهور سبک های باروک و روکوکو پدید آمد که بر روی تزیینات، جزئیات و دکوراسیون لوکس تمرکز داشتند. تمرکز عمده سبک معماری نئوکلاسیک بازگشت به سادگی، فرم های حجیم و کلاسیک منشأ گرفته از معماری یونان و روم است. اوج شکوه و بلوغ سبک نئوکلاسیک را در معماری ساختمان های قرن های 18 و 19 میلادی می بینیم. در ادامه ابتدا به معرفی و بررسی دقیقتر سبک معماری نئوکلاسیک خواهیم پرداخت و قبل از بیان ویژگی ها و خصوصیات این سبک، تفاوت آن را با سبک کلاسیک جستجو خواهیم کرد. در نهایت ویژگی ها و حقایق بسیار مهمی که در رابطه با سبک نئوکلاسیک در معماری داخلی وجود دارد بحث خواهیم نمود.
معماری نئوکلاسیک چیست؟
سبک نئوکلاسیک در معماری جهان اشاره به سبک و روش معماری ساختمان هایی دارد که در طی دوره تجدید حیات معماری روم و یونان باستان، حدود سال 1750 میلادی، شکل گرفت و در طی قرن های 18 و 19 به اوج خود رسید (در قاره اروپا، انگلستان، آمریکا و آمریکای لاتین). با این حال سبک احیا شده یونان باستان فقط بخشی از المان های کلاسیک مثل جزئیات دوریک، یونیک و کورنتین را در معماری استفاده می کند. اما معماری نئوکلاسیک گسترده وسیع تری از این سبک ها را الهام بخش خود قرار داده و گاهی اوقات بر پایه کلیات سبک کلاسیک نیز هست. بد نیست بدانید که اکثر ساختمان دولتی و خصوصی اروپا و آمریکا به سبک نئوکلاسیک ساخته شده اند.
شاید در حال حاضر اولین سؤالی که در ذهن شما شکل گرفته این است که با این اوصاف فرق بین سبک نئوکلاسیک و کلاسیک در چیست؟ در ادامه به طور کامل توضیح داده ایم.
تفاوت سبک کلاسیک و نئوکلاسیک در معماری داخلی
سبک نئوکلاسیک در معماری بین المللی توانسته به موفقیت های بزرگی دست پیدا کند و یکی از محبوب ترین نمونه های سبک معماری در جهان است. ساختمان های کشورهای مختلف جهان که با معماری سبک نئوکلاسیک ساخته شده اند گواهی بر این مدعاست. البته توصیه می کنیم با مطالعه مقاله سبک های معماری داخلی با انواع سبک های دیگر نیز آشنا شوید. اما سوال اصلی ما این بود که چه تفاوتی بین سبک کلاسیک و نئوکلاسیک وجود دارد؟
به طور دقیق نمی توان گفت که تفاوت بین سبک نئوکلاسیک در معماری بین المللی با سبک کلاسیک چیست و حتی نمی توان گفت که دقیقا چه زمانی از سبک کلاسیک وارد نئوکلاسیک شدیم. دلیل این اتفاق این است که انتقال از سبک کلاسیک در معماری بین المللی به سبک نئوکلاسیک به شکل تدریجی بود و به یکباره اتفاق نیفتاد. با این حال هر دو سبک کلاسیک و نئوکلاسیک جنبش های بسیار رایج و شناخته شده دوران اوج معماری رم و یونان باستان بودند.
سبک کلاسیک کمی بعد از رنسانس در اروپا و در طی دوران قرن 14 تا 17 میلادی شناخته شد و کاربرد گسترده پیدا کرد. با این حال زمان دقیق پیدایش سبک کلاسیک را به قرن 8 قبل از میلاد مسیح نسبت می دهند که تا قرن 6 بعد از میلاد مسیح کماکان در اوج قرار داشت. این در حالی است که سبک نئوکلاسیک در معماری داخلی سال ها بعد پدید آمد.
تفاوت بعدی بین سبک کلاسیک و نئوکلاسیک در معماری داخلی، عناصر و المان های تعریف کننده هر دو سبک هستند. سبک کلاسیک همیشه به دنبال تکامل، احساس هارمونی و نظم حتی بین المان های مختلف و توجه به زیبایی و ظاهر همه چیز بوده است. سبک کلاسیک حتی بعد از دوران رنسانس هم باقی ماند و اثرات آن در هنرهای بصری و معمای هنوز هم مشهود است. اما سبک نئوکلاسیک در معماری داخلی روی اشیای مقداری ساده و نه لزوما تزییناتی، کاربردی و زیبا بودن المان های مختلف و کمی دوری جستن از بافت و ظاهر خشن سایت را بررسی قرار می دهد و بر لزوم رعایت آنها پافشاری می کند.
از سایر جنبه ها نیز می توان به بررسی تفاوت سبک کلاسیک و نئوکلاسیک در معماری داخلی پرداخت که عبارتند از:
• رنگ های سبک نئوکلاسیک در معماری داخلی رنگ هایی گرم و دلنشین هستند در صورتی که در سبک کلاسیک استفاده از رنگ های کرم، خاکستری و طلایی رواج زیادی دارد. ضمنا توصیه می کنیم قوانین رنگ در دکوراسیون داخلی را نیز مطالعه کنید.
• طرح و نقش هایی که در سبک نئوکلاسیک به کار رفته کاملا ظریف و در عین حال با جزئیات بسیار زیباست اما در سبک کلاسیک همین طرح و نقوش به شکل متراکم و شلوغ به کار رفته اند.
• از مهمترین خصوصیات سبک نئوکلاسیک در معماری داخلی عدم توجه افراطی به وسایل اشرافی و لوکس است و به کاربردی بودن وسایل و همچنین استفاده مناسب از وسعت فضا دقت شده است
• سبک نئوکلاسیک در معماری طراحی داخلی را با خطوط شکسته و زاویه دار، نامتقارن و خلاقانه می شناسند که در نمای نئوکلاسیک هم مشهود است. در سبک کلاسیک این خطوط بیشر حالت منحنی و منظم دارند
• روشن بودن محیط در طراحی داخلی نئوکلاسیک اهمیت زیادی دارد به همین دلیل اگر فضای شما نورگیر خوبی نداشته باشد باید با وسایل روشنایی مختلف این خلأ جبران شود. این در حالی است که در سبک کلاسیک پنجره ها با پرده های ضخیم و پر از نقش و نگار پوشانده شده است.
• کفپوش طبق سبک نئوکلاسیک در معماری داخلی می تواند در هر نوعی باشد اما رنگ و طرح باید در راستای وسایل دیگر باشد و خنثی نباشند.
• نوع بافت در سبک نئوکلاسیک در معماری حرفه ای رنگ و لعاب خاصی ندارد و بر روی نرمی و راحتی تأکید می کند. پارچه هایی مثل کتان و پنبه بیشترین سازگاری را دارند. در سمت مقابل استفاده از پارچه هایی مثل زربافت، ملیله، ژاکارد و مشابه آن برای سبک کلاسیک مناسبتر است که بخاطر نقش و نگار و رنگ و لعاب پارچه مدنظر و تناسب با سبک کلاسیک است
• سبک نئوکلاسیک در معماری ساختمان بخش آشپزخانه به استفاده از کابینت هایی با طرح و مدل ساده تر از طرح های چوبی سبک کلاسیک دارد. کابینت های کلاسیک نقش و نگار زیادتری دارند و به همین دلیل تمیز نگه داشتن آنها نیز دشوار است. تناسب سایر بخش های اطراف آشپزخانه با کابینت سبک کلاسیک الزامیست در حالی که برای کابینت سبک نئوکلاسیک می توان به گزینه های دیگر نیز دسترسی داشت.
• از جمله مشخصات سبک نئوکلاسیک در معماری، اسفاده از ضروریات و محتوایی است که در بازار به راحتی یافت می شوند. ملزومات و اکسسوری ها در سبک نئوکلاسیک کمتر از حالت کلاسیک بوده و به کاربردی بودن وسایل فکر کرده اید.
انواع سبک نئوکلاسیک در معماری داخلی
دکوراسیون نئوکلاسیک در فضای داخلی و خارجی مشتمل بر 3 نوع کلی است که در ادامه ویژگی های این سبک را نیز توضیح خواهیم داد:
• بناهایی که به سبک معابد ساخته می شوند (Temple-style Buildings):
این سبک برای طراحی نما نئوکلاسیک و همچنین فضای داخلی از معابد قدیمی الهام می گیرند. نمونه های آن را می توان پانتئون پاریس با الهام از پانتئون رم و موزه بریتانیا با الهام از نمونه یونانی آن در نظر گرفت.
• بناهای پالادیان (Palladian Buildings):
ساختمان هایی که به این نوع از سبک نئوکلاسیک ساخته می شوند با الهام از ویلاهای قرن 16 متعلق به معمار عصر رنسانس به نام آندره پالادیو هستند که بخاطر ساخت بناهایی با الهام از یونان و رم باستان خود را به شهرت رساند. در انگلستان شخصی به نام رابرت آدام بخاطر ساخت خانه های پالادیان معروف شد. در آمریکا نیز کاخ سفید و کاخ کنگره بر اساس این نوع سبک نئوکلاسیک در معماری داخلی ساخته شده اند.
• بلوک های ساختمانی کلاسیک:
در این نوع سبک نئوکلاسیک، فرم کلی ساختمان ها مربعی یا مستطیلی است و سقف ها نیز مسطح بوده و بخش فضای بیرونی هم با ستون ها یا طاق های مختلف متعدد قابل تشخیص است که ظاهری بلوک مانند دکوراتیو ایجاد کرده اند.
ویژگی های سبک نئوکلاسیک در معماری داخلی
تا کنون با کلیات سبک نئوکلاسیک در معماری شهرسازی و انواع آن آشنا شدید و می دانید که چه تفاوتی با سبک کلاسیک دارد. در ادامه قصد داریم سادگی و اهمیت بالای معماری نئوکلاسیک را با ذکر ویژگی های آن توضیح دهیم که در تمامی انواع آن به چشم می خورند:
• ساختمان های بسیار بزرگ:
از جمله خصوصیات بسیار مهم سبک نئوکلاسیک در معماری داخلی مقیاس بزرگ ساختمان هاست. طراحی عظیم و شکوهمند از ویژگی های بسیار مهم دکوراسیون داخلی محسوب می گردد.
• پلان متقارن:
پلان کف و کلیه بخش های ساختمان طبق سبک نئوکلاسیک درمعماری داخلی شهرسازی طبق پلان متقارن شناخته شده است. طراحی متقارن به حفظ نظم و افزایش کیفیت منجر خواهد شد که از خصوصیات سبک نئوکلاسیک در معماری داخلی ایران است.
• ساده بودن فرم کلی فضا:
از ویژگی های سبک نئوکلاسیک در معماری شناسی، ساده بودن فرم کلی فضاست که در آن از آلایش و تزیینات سبک های روکوکو و کلاسیک دوری کرده و به کاربردی بودن فضا و المان های آن پرداخته است.
• فضای خلوت:
در طراحی ویلا و شهرک به دو صورت می توان برای فضای داخلی و محوطه سازی عمل کرد. حالت اول ایجاد فضای شلوغ و متراکم و حالت دوم کمترین المان تزیینی و ایجاد فضایی خلوت است. طبق ویژگی های سبک نئوکلاسیک در معماری شهر، خلوت بودن فضا بر همه چیز ارجحیت دارد.
• سقف های صاف یا گنبدی شکل:
یکی از بخش هایی که به کمک آن سبک های مختلف را نشان می دهند، فرم طراحی سقف است. اگر به طراحی شهرک هایی که به سبک نئوکلاسیک ساخته شده اند دقت کرده باشید، متوجه می شوید که سقف خانه ها صاف یا گنبدی شکل است.
• ستون های بلند (به سبک دوریک یا یونیک):
از مشخصات سبک نئوکلاسیک در معماری داخلی وجود ستون های بلند است. این ستون ها بخش اساسی و بسیار مهم نمای ساختمان نئوکلاسیک را تشکیل می دهند. به عبارتی خانه و ویلایی که نمای ساختمان آن ستون نداشته باشد جزو سبک نئوکلاسیک نیست.
• الگوی فضای سبز:
در سبک های مختلفی که برای طراحی و ساخت استفاده می شوند، محوطه سازی الگوی خاصی ندارد مخصوصا فضای سبز که بیشتر به شکل سلیقه ای است. اما از ویژگی های سبک نئوکلاسیک در معماری خارجی این است که فضای سبز اطراف ساختمان از یک الگوی هندسی خاصی پیروی می کند.
• آشپزخانه:
سبک نئوکلاسیک در معماری داخلی برای فضای آشپزخانه قواعد خاص خود را دارد. طبق سبک معماری نئوکلاسیک، وسایل آشپزخانه باید ساده و کاربردی و به شکل متوازن به کار رفته باشند. مواد بکار رفته چوب و سنگ باشند و طرح کابینت ها عمدتا رومی مثل ممبران و چوبی است.
• اکسسوری ها:
اکسسوری های مختلف و کوچک در نقاط مختلف خانه باید به چشم بخورند. به عنوان مثال در اطراف مبلمان می توانید چند گلدان ساده قرار دهید. کاغذ دیواری ها به فرم مدرن با طرح تکرار شونده باشند. در قرارگیری اکسسوری نباید زیاده روی شود به طوری که فضای خانه را شلوغ و بی نظم نشان دهد. استفاده از فرش در طرح های مختلف برای پوشاندن کل کف نسبت به قسمت های خاص ارجحیت دارد. به این نکات از سبک نئوکلاسیک در معماری پذیرایی دقت زیادی داشته باشید.
• اتاق خواب:
یکی از ویژگی های سبک نئوکلاسیک در معماری داخلی توجه ویژه به اتاق خواب است. شما می توانید در این فضا از تابلوهای هنری، فرش فانتزی با خطوط شکسته و رنگ های گرم استفاده کنید. نورگیری طبیعی به شدت تأکید شده است.
• حمام و سرویس بهداشتی:
حمام و سرویس بهداشتی سبک نئوکلاسیک با آینه های دکوراتیو و مدرن با خطوط شکسته، کنسول مخصوص، کاشی های روشن و یا با رنگی خنثی، کفپوش مدرن از جنس سنگ یا کاشی، تهویه و نورپردازی عالی از کلیات ویژگی این فضاست.
• راهرو و سالن ورودی:
راهرو و سالن ورودی از مهمترین بخش های معماری داخلی هستند چرا که تأثیر اولیه را در ذهن مخاطب ایجاد می کنند. از ویژگی های سبک نئوکلاسیک در معماری داخلی این است که به این فضا هم توجه خاصی شده است. طبق سبک معماری نئوکلاسیک، باید تمامی وسایل ضروری در این فضا قرار بگیرند، اگر نورگیری خوبی ندارد با تجهیزات روشنایی مناسب در مکان صحیح، فضای سالن ورودی یا راهرو منزل همیشه روشن باشد. کاغذ دیواری های قابل شستشو و سرامیک گزینه های پیشنهادی هستند.
• دیوار و سقف:
آخرین مورد از ویژگی های سبک نئوکلاسیک در معماری داخلی، توجه به سادگی تزیینات سقف، رنگ روشن یا سفید آن و گچ بری های شیک در بخش لبه های سقف است. برخلاف سبک کلاسیک نیاز نیست هر گوشه ای از سقف و دیوار را با گچبری حرفه ای تزیین کنید. دیوارها نیز با شکل و خطوط ساده و صاف به همراه رنگ های خنثی باید تزیین شوند. دیوار و سقف 60% کل فضای شما از لحاظ حجمی و رنگ تشکیل می دهند و باید نگاهی دقیق به این دو بخش داشته باشید.
جمع بندی مطالب
سبک نئوکلاسیک که ترکیبی از سبک مدرن و کلاسیک در فضا و معماری داخلی است، قرن ها در اروپا و آمریکا مورد استفاده است و بسیاری از ساختمان های مهم جهان براساس این سبک ساخته شده اند. سبک نئوکلاسیک در معماری داخلی با سبک کلاسیک متفاوت است و ویژگی های خاص خود را دارد که حتما توصیه می کنیم به این موارد با دقت نگاه کنید.
