فلاشینگ نما چیست؟

در طی مراحل طراحی و ساخت و ساز فعالیت های زیادی صورت می گیرد تا در نهایت تمامی استانداردها، اصول و ضوابط رعایت شوند. طراحی نما هم یکی از حساس ترین آنها به شمار می رود و یکی از فعالیت هایی که بر روی نما انجام می گیرد فلاشینگ نما (Façade Flashing) بوده که انواع مختلفی دارد. اما اینکه منظور از فلاشینگ چیست و چه مدل هایی دارد و چطور می توان اجرا کرد تماما در این مطلب مورد بررسی قرار می گیرند. با ما همراه باشید.

منظور از فلاشینگ نما چیست؟

فلاشینگ ها نوعی ورق درزبندی یا درزگیر هستند که درز و شکاف بین ساندویچ پانل های دیواری و سقفی، سقف های شیروانی و غیره را می گیرند و از طرفی سطح رویی دیوارها و جلوی پنجره ها و نمای ساختمان را می پوشانند. فایده این کار این است که کلیه بخش های نمای ساختمان در برابر نفوذ آب، گرد و غبار، رطوبت و کلیه عوامل محیطی نفوذناپذیری بسیار بالایی پیدا کرده و مقاوم می شوند.

انواع فلاشینگ نما

اکنون که با مفهوم فلاشینگ نما در معماری و ساخت و ساز آشنایی پیدا کردید نوبت به بررسی انواع آن می رسد. طرح فلاشینگ نما از لحاظ شیوه اجرایی، مدل و فرم ظاهری و همچنین مکان مورد استفاده انواع بسیار زیادی دارد که به ترتیب به آنها اشاره می کنیم.

• انواع فلاشینگ از لحاظ شیوه اجرا

فلاشینگ در نما بسته به شیوه اجرایی به دو نوع تقسیم می شود:

• فلاشینگ خارجی: اجرای فلاشینگ خارجی سبب محافظت از ساختمان در برابر ورود رطوبت به دیواره های لبه پشت بام، دیوار حیاط و لبه های پنجره جلویی می شود.
• فلاشینگ داخلی: با اجرای فلاشینگ نمای ساختمان به فرم داخلی یا مخفی از دید مستقیم، می توان آب نفوذ کرده به دیواره نما را گرفت و به کمک سوراخ های مخصوص خارج کرد. همچنین در هر جایی که شانس نفوذ آب وجود دارد مثل بالای پنجره و درب های ورودی هم مناسب است.

• انواع فلاشینگ از لحاظ شیوه فرم و مدل ظاهری

اجرای فلاشینگ در نما براساس فرم و مدل ظاهری هم قابل تقسیم بندی است که در ادامه مشاهده می کنید:

فلاشینگ نما به فرم L

فلاشینگ های ال شکل به مدل نبشی هم معروف هستند که کاربرد آن در جایی است که دو دیوار به هم می رسند یا در گوشه ها، محل اتصال سقف به دیوار و پوشش درز بین سقف و دیوار از درون یا بیرون به شکل افقی است. اجرای فلاشینگ به فرم L سبب عایق بندی قدرتمند شده که قابل رنگ آمیزی هم هستند تا زیبایی آن را بیشتر کند. همچنین فرم خم شده (به سمت داخل یا خارج) فلاشینگ های نما استحکام بیشتری به آن می بخشد. ابعاد فلاشینگ نمای ال شکل متغیر است.

فلاشینگ نما به فرم U

فلاشینگ های یو شکل نوع دیگری از فلاشینگ نما هستند که وقتی دو صفحه عمود بر هم به یکدیگر متصل می شوند ساخته می شود. در اجرای فلاشینگ یو شکل، نیروی متخصص و نصاب لبه های هر دو سمت را به سمت داخل می برد. این نوع اجرای فلاشینگ بسیار پرکاربرد و محبوب است و عمدتا برای پوشاندن محل های اتصال و درزبندی استفاده می گردد. استحکام و مقاومت فلاشینگ نما به فرم یو شکل بسیار بالاست و به خاطر فرم ظاهری خود جلوی شکل گیری موج و اقتصاد نخواهد داشت. ابعاد و رنگ محصول فلاشینگ نمای یو شکل بسته به ابعاد و رنگ انتخاب شده متغیر هستند. ضمنا باید بدانید که فلاشینگ یو شکل با زوایای 90 درجه است و خمیدگی ندارد.

فلاشینگ نما به فرم Z

به این مدل و طرح فلاشینگ نما، مدل سه پله هم گفته می شود. مدل Z در بین انواع فلاشینگ نما برای پوشاندن بخش جلویی ساندویچ پانل های سقفی آبریز و پایینی ساندویچ پانل های دیواری کاربرد دارد تا به کمک آن هم آب به سمت بیرون برود و هم اینکه نور آفتاب مستقیما به ورق و پانل ها برخورد نداشته باشد. این نوع از فلاشینگ نما هم رنگ و ابعاد مختلفی دارد که با لبه های خمیده هستند که همین خمیدگی لبه ها باعث شده تا آب و عوامل جوی و نور آفتاب نتواند به ورقه ها و پانل ها نفوذ پیدا کند.

فلاشینگ نما به فرم تاج یا نیزه

برای سقف هایی که دو شیب دارند از فلاشینگ های مدل تاج استفاده می شود که در زوایای مختلف قابل طراحی هستند. خمیدگی این نوع از فلاشینگ ها کمک کرده تا بتواند در محل شکست و اتصال سقف ها کاربرد داشته باشد. این نوع فلاشینگ نما در نوع اجزای تشکیل دهنده شامل رویه، فوم درزگیر و فلاشینگ زیره با دیگر انواع فلاشینگ متفاوت است. همین مورد باعث شده تا درزگیری بهتری را با این نوع فلاشینگ نما تجربه کنید و حتی بخش های زیرین سقف و کلیه قسمت های ساندویچ پانل ها پوشیده شوند.

• انواع فلاشینگ از لحاظ محل کاربرد

در دسته بندی دیگر از نظر محل اجرا و نصب فلاشینگ آنها را تقسیم بندی می کنند که در واقع همین فرم و مدل هایی که تعریف کردیم براساس ویژگی های بیان شده در قسمت های مختلف ساختمان کاربرد دارند. در طراحی پلان ویلا به این مورد باید دقت ویژه داشت.

فلاشینگ نما برای درب و پنجره ها (Sill Flashing)

فلاشینگ برای درب و پنجره ها به منظور ساخت قاب و زیبایی بخشیدن حداکثری به این قسمت ها استفاده می شود. اما امروزه با پیشرفت فناوری و تکنولوژی های جدید ساختمان سازی از فلاشینگ برای عایق بندی لبه درب و پنجره و قرنیز و جلوگیری از ورود آب و باران هم استفاده شده و در آپارتمان ها اجازه نمی دهد که برف و باران به شیشه ها برخورد کرده و از بین درزها وارد شود. این نوع فلاشینگ های نما در مدل های قاشقی، سایه دار، دو بله و فرانسوی پله دار تولید می شوند.

فلاشینگ نمای شیروانی (Stepped Flashing)

فلاشینگ نما شیروانی برای جلوگیری از ورود گرد و غبار و زیبایی بخشیدن به ساندویچ پانل های سقف مورد استفاده قرار می گیرد. این مدل به انواع هلالی، پله ای و آینه ای (مدل رومی) تولید می گردد. مدل هلالی زیبایی ظاهری بیشتری داشته و از ورق گالوانیزه در ابعاد و ضخامت های مختلف، بسته به نوع پروژه، ساخته می شوند. مدل پله ای برای بخش بیرونی و نمای شیروانی بیشتر از همه کاربرد دارد. مدل آینه ای هم یکی از زیباتری طرح های فلاشینگ نما برای سقف شیروانی است.

فلاشینگ روی دیوار (Wall Flashing)

هدف از فلاشینگ بر روی دیوار، پوشش و محافظت کنندگی در برابر نم و رطوبت است و برای این منظور در محل اتصال سقف و دیوار یا دو دیوار به شکل افقی از سمت داخل یا بیرون نصب می گردند. در برخی پروژه های نیز شرکت طراحی ویلا از فلاشینگ روی دیوار برای پوشش دادن حاشیه های ساندویچ پانل استفاده می کنند. علاوه بر دیوار ویلاها و آپارتمان ها هدف از اجرای فلاشینگ روی دیوار پوشش دیوار انباری، کارخانه ها، کارگاه های صنعتی، سالن های ورزشی و غیره نیز هستند.

فلاشینگ پشت بام

اگر خاطرتان باشد در گذشته در لبه پشت بام ها از پوشش های سنگی استفاده می کردند اما امروزه از فلاشینگ پشت بام استفاده می کنند که نه دچار شکستگی می شوند و هم ایمنی بسیار بیشتری دارند. این نوع متریال ها هم به زیباسازی نما کمک می کنند و هم اینکه نقش درزگیری و جلوی از نفوذ گرد و غبار را دارند.

 فلاشینگ پیشانی ساختمان

پیشانی ساختمان برای اینکه ساختمان و نمای آن آسیب نبیند ساخته می شوند که با فلاشینگ می توان درصد حفاظت کنندگی آن را چندین برابر کرد. علاوه بر این جلوی ریختن برف و باران بر روی نما و درب و پنجره گرفته شده و از فرسایش در برابر رطوبت و نور خورشید جلوگیری می کند.

فلاشینگ برای محیط های روباز

اجرای فلاشینگ نما برای محیط های روباز مثل پارکینگ های روباز و آلاچیق ها نیز کاربرد دارد که برای جلوگیری از نفوذ آب و هوای سرد و گرم (انقباض و انبساط پیاپی) و تابش مستقیم نور خورشید بسیار مؤثر است.

برای کدام قسمت های سقف فلاشینگ لازم است؟

همانطور که گفتیم فلاشینگ نما به دلیل کاربرد اولیه آن به این رسم مرسوم شده اما برای سقف و سایر قسمت ها هم از تکنیک جدید فلاشینگ بهره می برند. فلاشینگ نما سقف شیروانی هم با وجود اینکه کمتر چالش نفوذ آب به درون سقف وجود دارد به کار می رود چرا که قرار نیست فقط به عنوان پوشش سقف باشد بلکه در قسمت های مختلف باید از این تکنیک استفاده نمود:

• اسکای لایت ها

اگر در طراحی ویلا برای سقف، اسکای لایت در نظر گرفته شده باید برای این قسمت ها فلاشینگ در نظر بگیرید هر چند برخی از مدل های اسکای لایت در ساختارشان دارند.

• دودکش های سقفی

در اطراف دودکش های سقف هم باید حتما از فلاشینگ استفاده کنید تا درزگیری کامل انجام شود و اجازه نفوذ آب و رطوبت و بارش های جوی به درون ساختمان و خراب شدن سقف داده نشود.

• هواکش ها، محل خروج کانال های کولر و غیره

این قسمت ها هم در معرض کامل نفوذ آب و بارش های جوی و حتی گرد و غبار هستند. به همین دلیل است که اگر به خوبی عایق بندی نشود کج باران ها به راحتی نفوذ پیدا می کنند. گرد و غبار هم به راحتی وارد کانال ها و سیستم های تهویه شده و وارد ساختمان می شوند. با فلاشینگ این مشکل کاملا رفع می شود.

• آبروهای کنار سقف و لب بام

در سقف های شیروانی حتما باید در محل اتصال دو آبرو در کنار سقف یا لبه بام از فلاشینگ استفاده کرد تا از نفوذ آب جلوگیری شود.

مزایای فلاشینگ نما

با توجه به انواع مدل ها و طرح ها و کاربردهایی که برای فلاشینگ نما و به طور کلی فلاشینگ در ساختمان سازی بیان کردیم با مزایای این سازه های ساختمانی آشنایی پیدا کردید. این کاربردها در کنار مزایای گسترده ای که وارد صنعت ساختمان سازی شده همگی در محبوبیت و استفاده روزافزون فلاشینگ بی تأثیر نبوده است. در ادامه به برخی از مهمترین مزایای فلاشینگ در نما اشاره می کنیم:

• پوشاندن درزها
• پوشش دادن ساندویچ پانل های سقفی و دیوارها
• جلوگیری از نفوذ آب و رطوبت و گرد و غبار به درون ساختمان
• کمک به زیباتر شدن نمای ظاهری ساختمان
• فلاشینگ داخلی به خارج کردن آب به سمت بیرون کمک زیادی می کند
• برخی از انواع فلاشینگ مثل مدل پشت بام به افزایش درجه ایمنی هم کمک می کند

و غیره.

متریال های فلاشینگ

ورق فلاشینگ نما از جنس فلزات، پلاستیک یا هر نوع متریال مقاوم و نفوذ ناپذیر در برابر آب و رطوبت و گرد و غبار است که در طی ساخت و ساز اطراف ساندویچ پانل های سقف و دیوارها و غیره نصب می شود. با این کار درز و شکاف ها و فاصله ها به طور کامل پوشانده شده و آب های وارد شده جمع آوری می شوند تا به سمت بیرون هدایت گردند.

به طور کلی متریال هایی که با آن ورق فلاشینگ را می سازند شامل مس، فولاد یا استیل گالوانیزه، سرب، آلومینیوم، فولاد ضد زنگ، ورق های فلزی بیتومن (Bituminous) و پلاستیک هستند. بعضی مواقع هم این متریال ها به شکل ترکیبی استفاده می شوند مثلا ورق استیل گالوانیزه را با بیتومن روکش می کنند تا علاوه بر مقاومت زیاد در برابر خوردگی ناشی از تماس با ملات سیمانی، مقاومت بالایی هم داشته باشد.

ورقه های استفاده شده برای فلاشینگ نما و بخش بیرونی ساختمان عمدتا از جنس ورقه های فلزی، پارچه های روکش شده با بیتومن، پلاستیک یا ممبران های ضد آب هستند. مدل های اکسپوز هم از جنس آلومینیوم، مس، استیل گالوانیزه، روی، سرب یا آلیاژ سرب و قلع (Terne) هستند.

متریال هایی که برای ساخت ورق های فلاشینگ نما استفاده می شوند باید قابلیت ایستادگی در برابر شرایط محیطی را به طور کامل داشته باشند و دچار خوردگی، شکستگی و ترک خوردگی نشوند. به دلیل اهمیت بسیار زیاد در مرحله طراحی ویلا، شیوه و مکان نصب این ورقه ها به طور کامل مشخص می گردد. به هیچ وجه نباید با هدف صرفه جویی در هزینه ها از متریال های ارزان قیمت برای فلاشینگ نما استفاده کنید.

ضخامت ورق فلاشینگ نما بیشتر از 1 تا 2 میلیمتر نیست که سبب انعطاف پذیری بالا و وزن نه چندان زیاد در هر متر می شود. این ورقه ها با وجود نازکی مقاومت و پایداری بسیار بالایی دارند.

اجرا و نصب فلاشینگ نما

در نکات اجرایی نمای ساختمان به طور مفصل توضیح دادیم که برای هر نوع از نما بسته به متریال انتخاب شده باید چه نکاتی لحاظ شوند. برای نصب فلاشینگ نما بسیاری از این چالش ها و دردسرها وجود ندارند و عمده فعالیت نصاب های حرفه ای مربوط به آماده سازی و زیرسازی مناسب است.

در خصوص نحوه اجرای فلاشینگ نما باید مراحل زیر طی شوند:

• انتخاب مدل، طرح و فرم فلاشینگ

همانطور که توضیح دادیم انواع فلاشینگ در بازار موجود هستند و در بخش های مختلف از نما گرفته تا پشت بام و اطراف آن قابلیت نصب دارند. بسته به محلی که قصد دارید فلاشینگ نما را نصب کنید مدل مناسب باید انتخاب شود. البته برخی شرکت ها مدل و طرح اختصاصی مدنظر شما را نیز تولید می کنند.

• تعیین متراژ

مرحله بعدی قبل از نصب فلاشینگ نما، تعیین متراژ است که بسته به میزان پرتی که معمولا 4% متراژ کل محاسبه می گردد بهتر است اضافه تر خرید کنید.

• رنگ آمیزی

مرحله بعدی قبل از نصب فلاشینگ نما، رنگ آمیزی است که برای جلوگیری از ورود آب و رطوبت به درون ساختمان است. با توجه به اینکه فلاشینگ بر روی آخرین لایه یا پوشش نما نصب می گردند زیبایی ظاهری اهمیت زیادی دارد. در انتخاب رنگ به سبک معماری و بافت اطراف نیز دقت نمایید.

• نصب فلاشینگ

پس از انجام مراحل قبلی، نوبت به اجرای فلاشینگ می رسد که برای نصب نیاز به پیچ یا پرچ دارید که بسته به جنس ورقه ها دارد. همچنین اتصال ورقه ها به جوشکاری نیاز خواهد داشت و برای اطراف درب و پنجره باید زیرسازی، آسترکشی با چسب های مخصوص و آماده سازی انجام گیرند.

نکات اجرای فلاشینگ ساختمان

نکات اجرای فلاشینگ نمای ساختمان و بخش های دیگر مانند لبه جان پناه، پشت بام، درب و پنجره ها شامل نکات قبل نصب، در حین و پس از آن است. هر گونه اشتباه و ناکار بلدی در نصب فلاشینگ نما منجر به خسارت های زیادی خواهد شد. این نکات عبارتند از:

• قبل از نصب باید با سیمان و سنگ کاری محل نصب فلاشینگ نما کاملا صاف و صیقلی و استوار باشد
• فاصله فلاشینگ تا دیوار تقریبا بین 2 تا 5 سانتیمتر کافیست
• بخش های مختلف نما بسته به جنس ورق فلاشینگ باید با جوشکاری، بتونه، چسب آکواریوم یا سایر چسب های مخصوص آب بندی نمود
• برای نصب فلاشینگ سقف باید شیب لبه خارجی به درون باشد تا بارش های جوی به درون نریزند
• فلاشینگ های درب و پنجره باید به سمت بیرون شیب داشته باشند تا بارش های جوی به داخل نرود
• اگر ساختمان در محلی است که وزش باد زیاد است بهترین کار برای زیرسازی، استفاده از قوطی یا نبشی است که فلاشینگ به آن متصل شود

جمع بندی مطالب

فلاشینگ نما روشی مطمئن و پایدار برای زیباسازی، گرفتن درز و شکاف های داخلی و بیرونی در بخش های مختلف نمای ساختمان است که امکان رنگ آمیزی و انتخاب طرح و مدل های مختلف براساس محل و شرایط نصب وجود دارد. در این روش می توان با اطمینان کامل جلوی ورود بارش های جوی را به داخل ساختمان گرفت.