سبک سازی ساختمان چیست؟

سبک سازی ساختمان چیست؟ شاید در ذهن برخی افراد تداعی کننده ساختمان های بی کیفیت و غیر مقاوم باشد که صرفا برای کاهش هزینه ها و سود حداکثری پیمانکار در این صنعت مطرح شده است. موضوعی که قبل از هر چیز باید به آن پرداخته شود این است که لزوما متریال های سنگین مثل سیمان، آجر و مشابه آن مقاومت بیشتری ندارند و در برابر سیل و زلزله متریال های سیمانی و آجری هیچ مقاومتی ندارند. در مقابل متریال های فولادی وزن کمتر ولی مقاومت چندین برابری دارند. بنابراین سبک سازی سازه از نظر فنی و مهندسی در تمام دنیا مورد توجه قرار گرفته است. در ادامه به اهمیت سبک سازی ساختمان، روش ها و مزایا و معایب اشاره خواهیم کرد.

اهمیت سبک سازی ساختمان

در طراحی پلان ویلا به دلایل مختلف، سبک سازی ساختمان در دستور کار قرار می گیرد که نشان دهنده اهمیت بالای این کار است. از جمله دلایل اهمیت سبک سازی ساختمان در پروژه های معماری عبارتند از:

• افزایش سرعت ساختمان سازی و صرفه جویی در زمان

• کاهش شدید مصرف انرژی و هزینه ها

• کاهش قابل توجه وزن ساختمان و فشار کمتر وارد شده به فونداسیون

• ایمن سازی بهتر با تجهیزات و مصالح جدید

• استفاده از متریال های سبک ولی بسیار مقاومتر و در نتیجه کاهش تلفات مالی و جانی

روش های سبک سازی ساختمان

با توجه به اهمیت و ضرورت هایی که در قسمت قبلی به آنها اشاره کردیم روش سبک سازی ساختمان به طور کلی در دو دسته قرار می گیرند که هر کدام به روش های گوناگونی قابل اجراست. ساخت ویلا با رویکرد سبک سازی به دو روش کلی انجام می گیرد:

• سبک سازی اسکلت ساختمان

• سبک سازی ساختمان با مصالح جدید

به عنوان مثال استفاده از شیشه در ساخت نما یا دیوارهای پیش ساخته، سبب کاهش وزن اسکلت ساختمان می شوند. در ادامه آموزش سبک سازی ساختمان را به هر دو روش گفته شده بررسی خواهیم کرد:

• روش های سبک سازی اسکلت ساختمان

یک مدل و طرح سبک سازی ساختمان، کاهش وزن اسکلت ساختمان است که با پیشرفت علم مهندسی و سازه های ساختمانی به شیوه های گوناگون قابل اجراست که در ادامه توضیح می دهیم:

• بکارگیری اسکلت فلزی

اگر نیاز دارید تفاوت اسکلت فلزی و بتنی را بدانید می توانید به لینکی که مشخص کرده ایم مراجعه کنید. با توجه به اینکه نوع متریال اسکلت ساختمان بیشترین تأثیر را بر روی وزن آن دارد استفاده از اسکلت های سبک مثل LSF تأثیر زیادی بر روی کاهش وزن آن دارد. با این حال سازه های LSF برای ساختمان های با طبقات کم مجوز دارند و هزینه آنها نسبت به قطعات گالوانیزه بیشتر است.

• سبک سازی نمای ساختمان

نحوه سبک سازی ساختمان بر روی بخش نما هم یکی دیگر از راهکارهای عملیاتی مهمی است که شرکت طراحی ویلا باید در نظر داشته باشد. امروزه برای کاهش وزن کلی ساختمان از متریال های سبک ولی مقاوم برای نماکاری استفاده می کنند که از جمله آنها می توان به کامپوزیت، فوم، سرامیک، نمای اسپایدری و کرتین وال و مشابه آن اشاره کرد که در مقایسه با سنگ وزن بسیار کمتری دارند. همچنین با راهکارهایی مثل نمای خشک  به جای نمای تر وزن کلی نما کاهش چشمگیری پیدا خواهد کرد.

• سبک سازی سقف ساختمان

با استفاده از سقف های کاذب برای کم کردن اتفاع سقف، سقف های تیرچه بلوکی، گچبری و کناف کاری هم می توان سقف بسیار زیباتری داشت و هم با سبک سازی سقف ساختمان، وزن کلی سازه و اسکلت ساختمان را کمتر کرد.

• سبک سازی دیوار ساختمان

یکی دیگر از قسمت هایی که تأثیر زیادی بر روی وزن کلی ساختمان دارد دیوارها هستند. از چندین روش می توان برای سبک سازی دیوار ساختمان ها اقدام کرد تا در نهایت وزن ساختمان کاهش پیدا کند. یکی از روش ها استفاده از دیوارهای کاذب یا پارتیشن هایی است که امروزه کاربرد زیادی پیدا کرده است. همچنین به جای مصالح آجر و ملات می توان از پانل های سه بعدی، درای وال، ساندویچ پانل و غیره استفاده نمود.

علاوه بر این سازه های مختلف، ساختمان پیش ساخته هم روشی عالی برای سبک سازی ساختمان، تسریع در فرایند ساخت و ساز و کاهش چشمگیر هزینه ها به حساب می آید. اگر قصد دارید بیشتر با این ساختمان ها و انواع آنها آشنا شوید حتما مقاله مربوط به آن را مطالعه نمایید.

• مصالح جدید در سبک سازی ساختمان

یکی از انواع سبک سازی ساختمان، استفاده از مصالح جدیدی است که در عین مقاوم بودن سبک نیز هستند. با مصالح جدید در ساختمان سازی براساس نوع معماری، بودجه و شرایط کلی ساختمان و فونداسیون می توانید وزن کلی را تا حد زیادی کاهش دهید. در ادامه مصالح سبک سازی ساختمان را معرفی کرده ایم:

• چوب شفاف

از جمله مصالح جدید در ساخت ساختمان سبک، چوب شفاف است که ترکیبی است از چوب و شیشه که با رزین اپوکسی کنار هم نگه داشته اند. بنابراین این نوع متریال خواص چوب و شیشه را با هم دارد ولی در کل وزن بسیار سبکتری دارد. البته این متریال عایق بهتری در برابر سرما و گرما نیز هست و در مقایسه با چوب و شیشه تا 10 برابر مقاومتر در برابر تحمل بار و 4 بار مقاومت کششی بیشتری دارد.

• بلوک های سیمانی سبک

از دیگر مصالح سبک سازی ساختمانی، بلوک های سیمانی سبک هستند که ترکیبی از آب و سیمان و پوکه های معدنی بوده و مقاومت بسیار بیشتری دارد. از طرفی عایق صوت و گرما و حرارت نیز هستند و جایگزین عالی برای بلوک های سیمانی سنگین محسوب می شوند که با میله فولادی مقاوم ولی سبک مقاوم سازی شده اند. کاربرد بیشتر این بلوک ها در سقف و دیوارهاست.

• بتن کربن

یکی از بهترین متریال ساختمان که برای سبک سازی استفاده می شود بتن کربن یا نساجی است. حتما می دانید از ویژگی های مهم کربن وزن بسیار پایین، تحمل بار بسیار بالا تا 6 برابر و پایداری عالی است که نیاز به لایه ضد زنگ هم ندارد.

• آجرهای خنک کننده

از دیگر مصالحی که می توان برای سبک سازی ساختمان استفاده کرد آجرهای خنک کننده هستند که ترکیب خشت و هیدروژل هستند. این آجرها برای ساخت دیوارها حتی در مناطق گرمسیری هم استفاده می کنند چون با ورود هوای سیستم های سرمایشی به درون دیوار، هیدروژل داخلی آن را به آب تبدیل کرده و ذخیره می کند که باعث خنک شدن دیوار و سپس محیط خانه می شود. از طرفی وزن کم و مقاومت بالا هم برای سبک سازی کلی سازه مناسب است.

• بلوک شیشه ای

از جمله مصالح سبک سازی ساختمان بلوک های شیشه ای هستند که در ساختمان های تجاری و اداری در فضای داخلی به کار می روند. با اینکه هزینه این بلوک ها بالاست اما وزن کم و مقاومت زیاد و قابلیت تمیزکاری سریع باعث شده بسیار مورد توجه باشند.

• متریال های طرح سنگ

امروزه استفاده از سنگ در نما و دکوراسیون داخلی با هزینه های بسیار زیادی همراه است به همین دلیل متریال های طرح سنگ یا با روکش سنگ بسیار پرفروش شده اند. این متریال ها نه تنها زیبایی سنگ را دارند و مقاومت خوبی هم برخوردار هستند بلکه از لحاظ وزنی هم به سبک سازی ساختمان کمک می کنند.

• آجرهای ته سیگاری

آجرها متریال هایی که در ساخت ویلای سنتی زیاد به کار می روند اما به دلیل استفاده از متریال های قدیمی وزن بالایی به سازه ساختمان تحمیل می کنند. به همین دلیل امروزه از ته سیگار آجرهای مقاوم و با دوام می سازند که هم هزینه کمتری دارند و حجم زباله ها را کمتر می کنند و هم اینکه وزن سازه ساختمان را کاهش می دهد.

• بلوک های ACC

از مصالح دیگری که در سیستم های سبک سازی ساختمان استفاده می کنند، بلوک های هوادار اتوکلاو یا به اختصار بلوک های ACC است. این بلوک ها ترکیبی از ماسه، گچ، سنگ، آب، پودر آلومینیوم و سیمان یا آهک هستند. این بلوک ها برای تیغه کشی داخلی و ساخت دیوارهای داخلی و خارجی هم به کار می روند که البته بیشتر کاربرد صنعتی و نظامی دارند چون کمی تشعشعات رادیواکتیو نشان می دهند. اما به دلیل وزن کم به کاهش وزن سازه کمک می کنند.

مراحل سبک سازی ساختمان

از مرحله طراحی سبک سازی ساختمان تا اجرا باید یکسری مراحل و اقداماتی انجام شوند که در ادامه به طور خلاصه و مفید توضیح داده ایم:

• طراحی کامپیوتری

امروزه تکنولوژی جدید ساخت و ساز  به معماران اجازه داده تا بتوانند مدل و طرحی که در نظر دارند را بر روی کامپیوتر اجرا کنند و عیب و ایرادات آن را برطرف نموده و طبق نظر کارفرما اصلاحات لازم را انجام دهند. پیش نیاز طراحی موفق برنامه ریزی جامع و کامل است تا به طور کامل اهداف ساخت و ساز و نوع کاربری هر فضا مشخص شوند. حتی این نوع طراحی بسته به اینکه قصد بازسازی ساختمان داشته باشید یا هدف، ساخت و ساز از پایه است متفاوت خواهد بود.

• طراحی شماتیک و شیت بندی

شیت بندی معماری و طراحی شماتیک مرحله بعدی است تا به وسیله آن شمای کلی به کارفرما داده شود و بودجه و برنامه ساخت تعیین شود.

• توسعه طراحی یا DD

در این مرحله طراحی شماتیک چند قدم به سمت جلوتر حرکت کرده و ایده ها به طور کامل پیاده سازی می شوند و جزئیات کامل پروژه قابل ساخت به معرض نمایش گذاشته می شود. در توسعه طراحی، انتخاب مواد و ساختارهای اولیه و کلیه جزئیات به طور کامل نمایان می شوند و ابعاد و اندازه های استاندارد تعیین می گردند.

• طراحی نقشه های ساختمانی

انواع نقشه های ساختمانی برای سبک سازی ساختمان در بخش های مختلف از نما و محوطه گرفته تا سبک سازی سازه و فونداسیون باید در نقشه های مختلف پیاده سازی شوند. این کار کمک می کند تا در صورت لزوم برای هر بخش از متریال جداگانه استفاده شود. به نقاشی های ساخت اصطلاحا CD می گویند که برای گرفتن مجوزهای مربوطه الزامی است.

مزایا و معایب سبک سازی ساختمان

همانطور که در ابتدای مطلب نیز توضیح دادیم سبک سازی ساختمان روشی جدید برای ساخت ساختمان های با کیفیت، ایمن و درجه یک است که نه تنها برخلاف ذهنیت ما هیچ عیب نهفته ای ندارد بلکه سبب کاهش شدید هزینه ها هم می شود. اما این روش معایبی هم دارد که براساس نوع متریال و سازه انتخاب شده برای سبک سازی متفاوت است. در ادامه به این مزایا و معایب می پردازیم.

• مزایای سبک سازی ساختمان

• مقاوم سازی حداکثری ساختمان در برابر شرایط محیطی

• کمتر کردن هزینه های ساخت و ساز

• تسریع فرایند معماری و ساخت ساختمان

• کاهش هدر رفت انرژی

• همگام شدن با معماری روز دنیا

• طراحی بهتر ساختمان با ایده های جدید

• کاهش پرتی مصالح

• معایب سبک سازی ساختمان

معایب سبک سازی ساختمان براساس نوع سازه یا متریال استفاده شده متفاوت است که به ترتیب توضیح می دهیم:

• معایب سبک سازی ساختمان با سازه های LSF این است که بیشتر از دو طبقه نمی توان ساخت، نیروی متخصص و ماهر نیاز است و قطعات سبک از این ورقه ها هزینه ها را افزایش می دهد.

• معایب سبک سازی ساختمان با بتن این است که تخلخل زیادی دارد هر چند بتن سبک انواع مختلفی دارد اما همگی تخلخل بالا و جذب آب زیادی دارند که کارایی را کاهش می دهد. مقاومت فشاری کمتری نسبت به بتن های معمولی داشته و نیازمند اضافه کردن سنگدانه برای کمتر کردن تخلخل است.

• معایب سبک سازی ساختمان با فوم بتن ایجاد شدن ترک در ساختار، کاهش طول عمر و دوام، کمتر شدن حجم سیمان بخاطر حباب های هوا و کمتر شدن مقاومت در برابر آتش و یخ زدگی است.

• از جمله معایب سبک سازی ساختمان با متریال چوبی این است که با تمامی اقلیم ها سازگاری ندارد و تهیه چوب های بسیار مرغوب و مقاوم هزینه ها را چندین برابر خواهد کرد. چوب های ترمووود با اینکه مزایای زیادی دارند اما آسیب رسیدن به محیط زیست بالاست و درزبندی کامل نیاز به نیروی کاملا متخصص دارد.

• بلوک های هبلکس هم به عنوان متریال سبک سازی ساختمان معرفی کردیم اما عیب این متریال ها این است که برای دیوارهای باربر نمی توان استفاده کرد و مقاومت کمتری در مقایسه با بتن ها دارند. فشار جانبی زیاد هم به این بلوک ها آسیب می زند و هزینه ها ر افزایش خواهد داد. همچنین در ایران هنوز رواج پیدا نکرده و کمتر کسی با این متریال ها آشنایی دارد.

قیمت هر متر سبک سازی ساختمان چقدر است؟

برای تعیین قیمت سبک سازی ساختمان باید به سه فاکتور اساسی یعنی اسکلت، دیوار و سقف توجه کرد و براساس آن برآورد قیمت داشت. از طرفی با توجه به نوسانات شدید قیمتی تعیین هزینه کار بسیار دشواری است و شاید غیر ممکن باشد. بنابراین توصیه ما این است که برای اطلاع کامل از هزینه سبک سازی ساختمان با کارشناسان ما تماس بگیرید.

اما بد نیست بدانید که به شکل تخمینی قیمت هر متر سبک سازی ساختمان به شکل زیر تعیین می گردد:

• اگر سازه اسکلت فلزی با LSF باشد تقریبا برای پروژه های مسکونی هر متر مربع چیزی در حدود 2.1 تا 8.1 میلیون تومان است. برای پروژه های تجاری و کارگاهی بین 3.1 تا 7.1 میلیون تومان برای هر متر مربع است.

• هزینه سبک سازی ساختمان برای پروژه های مسکونی تقریبا 5.3 تا 8 میلیون تومان در هر متر مربع است که برای پروژه های تجاری و کارگاهی حدود 3 تا 7 میلیون تومان برای هر متر مربع است.

دقت داشته باشید که این قیمت ها تخمینی هستند و بسته به نوسانات بازار و یا حتی هر شهر متفاوت است. با این حال همانطور که گفته شد توصیه می کنیم حتما برای تعیین و تخمین قیمت روز با کارشناسان شرکت تماس حاصل فرمایید.