طراحی روف گاردن

روف گاردن یا بام سبز چیست؟

روف گاردن یا بام سبز به فضای سبزی اطلاق می شود که در ارتفاعی بالاتر از سطح زمین مثل تراس یا پشت بام ساخته و اجرا می شود. طراحی روف گاردن به نوعی طبیعت را به زندگی ساکنین می آورد. حال دیزاین بام سبز می تواند از طراحی یک یا چند فلاورباکس گرفته تا فضای سبز گسترده ای مانند یک پارک را شامل شود. 

طراحی روف گاردن ویلای آسیاب توسط دفتر معماری آد

نگاهی به پیشینه ی بام سبز roof garden

گذشته ی فضاهای سبز روی پشت بام به دهه ی 1960 یا 1970 میلادی بر می گردد. این طراحی به خصوص در آلمان و کشورهای صنعتی بسیار رواج یافت و می توان گفت که ریشه ی آن به شمال اروپا باز می گردد. در دیزاین روف گاردن از المان هایی که شبیه آلاچیق بود و از green wall یا دیوار سبز استفاده می شد. به گفته ی بعضی افراد فضای سبز پشت بام ها از باغ های معلق بابل نشات می گیرد. این باغ ها به مثابه ی جنگل بر روی سازه ها بودند که انواع درخت ها، بوته ها و گیاهان روی طبقه های مختلف اجرا شده بود.

نمایی از باغ های معلق بابل که جزو عجایب هفتگانه ی جهان است.

روف گاردن چه مزایایی دارد؟

المان ها و عناصر بام سبز

معمولا در ایجاد و طراحی روف گاردن از یک سری المان و عناصر استفاده می شود. به عنوان مثال:

• آلاچیق 

• فضای نشیمن و مبلمان

• گل، گیاه و چمن طبیعی و مصنوعی

• آبنما

• نورپردازی

• باربیکیو و ...

نمایی از روف گاردن ویلایی در کلاردشت

در دیزاین روف گاردن به چه نکاتی توجه کنیم؟

در طراحی بام سبز نیاز است تا یک سری مسائل و موارد را در نظر گرفت تا به اجرای ایده آل دست پیدا کرد. در نظر گرفتن این موضوعات و عملی کردن آن ها موجب رضایت مشتری خواهد شد. در قسمت زیر به بخشی از این فاکتور ها می پردازیم:

• نورپردازی: در طراحی حتما باید نورپردازی به شکل صحیح را در نظر گرفت تا در شب به طور استاندارد فضا روشن باشد. این روشنایی استاندارد، زیبایی محیط را دو چندان می کند.

• استفاده از رنگبندی مناسب: بهتر است تا از تعداد رنگ های زیاد استفاده نشود، زیرا فضا را آشفته و بی نظم جلوه می دهد.

• انتخاب درست مبلمان: هنگام طراحی حتما باید این نکته را در نظر داشت که چه مبلمانی با دیزاین بام سبز همخوانی دارد.

• انتخاب صحیح گل و گیاه: در دیزاین روف گاردن حتما باید در انتخاب گل و گیاه دقت کرد و باید سنجید که چه نوع گیاهی مناسب شرایط محیطی است. تا چه حد به نور خورشید نیاز دارد، تا چه میزان در برابر وزش باد مقاوم است و...

انواع روف گاردن:

بام سبز بسته به نوع طراحی و اجرا به چند دسته تقسیم می شوند که به طور مختصر به شرح هرکدام یک از این ها می پردازیم:

• گسترده : Extensive

در این نوع از بام سبز، از کمترین لایه ی خاک استفاده می شود و در نتیجه از تعداد کمتری از گل و گیاه می توان استفاده کرد. بنابراین نسبت به انواع دیگر roof garden، از زیبایی کمتری برخوردار است. همچنین گیاهان کم عمق کاشته شده و نگهداری آن ها ساده و آسان است.

• نیمه فشرده یا ترکیبی:

عمق خاک نسبت به نوع فشرده بیشتر است و در نتیجه می توان از تنوع گیاهی بیشتری استفاده کرد. از آن جایی که گیاهان نسبتا بیشتری کاشته می شود بنابراین به مراقبت و نگهداری بیشتری نیاز دارد.

• فشرده intensive:

نسبت به نوع نیمه فشرده و گسترده از ضخامت بیشتری برخوردار است. تنوع گیاهان بسیار زیادی داشته و در نتیجه زیبایی منحصر به فردی را دارا می باشد. مشابه پارک های شهری از مبلمان، آلاچیق، بعضا آبنما و استخر در آن تعبیه شده است.

• مدولار modular:

در این مدل طراحی روف گاردن به صورت فلاورباکس هایی است که گیاهان داخل آن کشت می شوند که یکی از راه های صرفه جویی در هزینه می باشد. یکی از نکات مثبت این مدل نسبت به مدل های دیگر این است که در صورت بروز مشکل به راحتی قابل تعمیر است اما در مدل های دیگر، تعمیر به سختی و با هزینه ی دو چندان انجام می شود.

بنابراین طراحی روف گاردن در شهرها و مناطقی که امکان ایجاد فضای سبز در محوطه را ندارند، بسیار مناسب است. با توجه به مزایای فراوانی که دارد از جمله افزایش کیفیت هوا، زنده و پویا سازی فضای شهری و بهبود سلامت روانی ساکنین گزینه ی بسیار ایده آلی می باشد.

نکات مهم طراحی روف گاردن

در طراحی فضای روف گاردن یا بام سبز نباید فراموش کرد که با یک طبیعت جدید در ساختمان خود مواجه هستیم که ترکیبی از المان های طبیعی و مصنوعی است. بنابراین باید تمامی جنبه ها به خوبی رعایت شوند تا شادابی و طراوت آن حفظ شود. در ادامه مهمترین نکات طراحی روف گاردن را متذکر می شویم:

• باز بودن فضا را رعایت کنید:

در طراحی و ساخت روف گاردن این نکته مهم نباید فراموش شود که این بخش فضای باز محسوب می شود بنابراین شاید رعایت حریم خصوصی دشوارتر شود بنابراین ترجیحا باید در ساختمان و برج هایی نسبت به طراحی آن اقدام نمود که از ساختمان های مجاور اشراف به آن وجود نداشته باشد. با این حال این فضا باید کاملا باز باشد تا فضای سبز آن از بین نرود.

• نوع گیاهان:

در ساخت روف گاردن نوع گیاهان و پوشش آن اهمیت زیادی دارد و باید کاملا با شرایط آب و هوایی سازگار باشد. برای این فضا معمولا مناسبترین گیاهان، درختچه ها و بوته های بلند هستند اما اگر پشت بام کوچکی دارید از چندین گلدان که نور مستقیم آفتاب را می پسندند استفاده کنید.

• طراحی بستر و دیواره:

در طراحی فضای روف گاردن باید به نوع بستر و دیواره دقت زیادی کرد. با توجه به اینکه فضای سبز و مدل های مختلف طراحی آن در این فضا حرف اول را می زند باید محدوده و مرزبندی های مشخص انجام گیرد و دیواره های مجزا در اطراف هر باغچه انجام شود. همچنین بستر سازی مناسب صورت بگیرد به نحوی که سقف بخش های پایینی در اثر رطوبت و نم دچار آسیب نشوند.

• مبلمان و دکوراسیون:

از نکات طراحی روف گاردن توجه به مبلمان و نوع دکوراسیون آن بسیار مهم است. مبلمان های این فضا بهتر است از نوع مقاوم در برابر شرایط آب و هوایی مختلف باشد و حتی سبک آنها با نوع دکوراسیون داخلی همسو باشد. چیدمان وسایل و المان ها نیز نباید با کاربری فضا تداخل ایجاد کند.

• نقطه کانونی:

نقطه کانونی یا فوکال پوینت در طراحی هر فضایی بسیار مهم است چرا که در جذابیت و کنترل نگاه بینندگان به بهترین و شیک ترین نقطه تأثیر زیادی دارد. حتی نقطه کانونی می تواند عیب سایر بخش ها را نیز از نظرها دور کند. در طراحی فضای سبز روف گاردن می توانید نقطه کانونی ایجاد کنید یا از طریق ساخت استخر و جکوزی یا سازه آبی این امکان را فراهم سازید.

• نورپردازی:

نورپردازی روف گاردن در شب زیبایی نمای ساختمان و پشت بام را چندین برابر می کند و شاید بسیاری از افراد شیفته همین جذابیت فضا در شب شده اند که امروزه به جزء جدایی ناپذیر طراحی ها تبدیل شده است. در طراحی روف گاردن ساختمان به استفاده از انواع چراغ های دیواری و توکار یا دفنی باید دقت کرد و مکان مناسب برای نصب انتخاب نمود. حتی با چراغ های دفنی کف می توان مرزبندی بدون دیوارکشی انجام داد. همچنین باید شدت و میزان و جهت نورپردازی هم تنظیم شود تا مزاحمت ایجاد نکنند.

• ترکیب رنگی:

از قوانین طراحی روف گاردن استفاده از چندین ترکیب رنگ است و در ترکیب ساختن رنگ ها دقت کنید که پایه ثابت این فضا به دلیل پوشش گیاهی، رنگ سبز است. اما در انتخاب رنگ ها زیاده روی نکنید و نهایتا 3 رنگ مختلف کفایت می کند. گروه معماری آد طبق تجربه توصیه می کند که اگر سبک کلاسیک انتخاب کرده اید و به فکر فضایی لاکچری هستید از ترکیب رنگ های قهوه ای برای کفپوش و سبز پوشش گیاهی به همراه آبی سازه های آبی استفاده نمایید. با این حال باید سلیقه هم در نظر بگیرید.

انواع طراحی روف گاردن

برای طراحی روف گاردن حرفه ای باید علاوه بر در نظر گرفتن سلیقه کارفرما به شرایط محیطی و اقلیم و نوع معماری ساختمان مخصوصا نمای خارجی دقت زیادی داشت. در حال حاضر به چندین روش می توان روف گاردن طراحی کرد که عبارتند از:

• طراحی گسترده:

این نوع طراحی مناسب بام های صاف و مسطح است و از پوشش گیاهی گسترده با تنوع کم و از مدل های زینتی برای کناره های بام استفاده می شود. ارتفاع بام سبز در این حالت کمتر در نظر گرفته می شود و برای ساختمان هایی هم که مقاومت سازه ای کمی دارند توصیه می کنند. همچنین اگر به دنبال طراحی روف گاردن کم هزینه هستید، روش طراحی گسترده مناسب است ضمن اینکه در برابر شرایط بد آب و هوایی هم کاملا مناسب است.

• طراحی فشرده یا کامپکت:

در این نوع طراحی پوشش گیاهی عمیق تری می توان ایجاد کرد و تنوع گیاهان می تواند بالاتر باشد با این حال چون گیاهان در عمق بیشتری فرو می روند نباید از نوع ریشه مزاحم باشند. این مدل برای طراحی روف گاردن کوچک مناسبتر است.

• طراحی مدولار یا متغیر:

طراحی و اجرا روف گاردن از نوع مدولار یا متغیر به دلیل استفاده از باکس های گیاهی و قابلیت جابجایی فضای سبز آن محبوبیت زیادی دارد و می توان هر از گاهی دکوراسیون آن را بدون نیاز به تغییرات اساسی یا نیروی متخصص تغییر داد. برای طراحی روف گاردن ارزان می توانید به مدل مدولار هم فکر کنید چون مراحل زیرسازی و لایه سازی مختلف و مقاوم سازی سازه حذف شده اند.

• طراحی ترکیبی:

در طراحی ویلاها عموما از شیوه ترکیبی استفاده می کنند که به دلیل تناسب بیشتر آن با سبک های مختلف و همچنین آزادی عمل کارفرماها در پیاده سازی ایده های مختلف است. در شیوه ترکیبی، ایده های طراحی روف گاردن در مدل های گسترده و فشرده با هم ادغام شده اند.

هزینه طراحی روف گاردن

قیمت طراحی روف گاردن بسته به عوامل مختلفی مثل زیر سازی، عایق کاری، کف سازی و زهکشی، میزان پوشش گیاهی، متراژ و سبک ساخت، نوع شیوه طراحی و نیاز به حفظ کامل حریم خصوصی، شیوه نورپردازی و غیره تعیین می گردد.

شرکت معماری آد با تعیین مناسبترین تعرفه طراحی روف گاردن و اجرای انواع طراحی ها مناسب با سلیقه کارفرمایان توانسته به نقطه اتکای قابل اطمینان تبدیل شود. برای دریافت راهنمایی بیشتر و طراحی و اجرا در سبک های مختلف کلاسیک و مدرن با همکاران ما تماس بگیرید.